Νηστίσιμα λούπινα… Κάτι ξεχασμένο !!! Η άλλοτε τροφή των φτωχών και των πεινασμένων, πλούσια σε πρωτεΐνη, σήμερα κερδίζει συνεχώς θέση στο πιάτο της χορτοφαγικής διατροφής και συχνά αντικαθιστά τα προϊόντα σόγιας.
Τα λούπινα τα τρώγανε ωμά την Καθαρή Δευτέρα. Για να είναι όμως τότε έτοιμα ξεκινούσανε τη διαδικασία μερικές μέρες νωρίτερα.
Την Τυρινή βδομάδα τα βάναμε τα λούπινα στο μούσκιο να φουσκώσουνε.
Μετά τα βράζαμε στο καζάνι μέχρι να βγαίνει η φλούδα τους.
Τα βάναμε στο στόμα μας και φτύναμε τη φλούδα.
Τα τρώγαμε την Καθαρή Δευτέρα αλλά και όλη τη βδομάδα εκείνη που νηστεύαμε και το λάδι.
Μήπως είχαμε και τίποτα άλλο;
Μας φαινόντανε πεντανόστιμα…
Τα λούπινα είναι φαρμακερό φυτό! Δηλητήριο! Πολλά πρόβατα και γίδια ψόφησαν, σαν στη βοσκή τους έφαγαν λούπινα, ξεφεύγοντας από την προσοχή του βοσκού τους! Φυτρώνουν άγρια εδώ και κει στη Νότια Πελοπόννησο. Κάνουν όμως και για άριστη κτηνοτροφή, σαν τα ... γλυκάνεις!
Τα βράζεις στο καζάνι, χύνεις το ολόπικρο ζωμό τους, έπειτα τα βάζεις στο σακί. Τα πας στη θάλασσα. Το σακί, στην ακροθαλασσιά, στα βράχια, το βάζεις σε μια «λούμπα» (τρύπα των βράχων με θαλασσινό νερό), που την βρέχει το θαλασσινό το κύμα μέρα - νύχτα. Το σακί αυτό το σκεπάζεις με βαριές πέτρες, για να μην στο «πάρει» η θάλασσα. Εκεί στο σακί μέσα, αφήνεις τα λούπινα 3 με 4 μερόνυχτα να «ξαλμυρήσουν» και να γλυκάνουν, βγάζοντας την πικράδα τους. Παίρνουν έτσι την γεύση και το άρωμα της θάλασσας κι αλμυρίζουν!
Τότε τα τρώει, λίγα βέβαια, ο άνθρωπος σαν... στραγάλια. Χλωρά ή ξεραμένα στον ήλιο, στ' αλώνι. Στα ζώα τα δίνουμε έτσι άφοβα να τα φάνε, σαν ξηρά τροφή, τις βροχερές και παγερές μέρες του χειμώνα, που δεν μπορούν να βοσκήσουν στα βοσκοτόπια, και είναι κλεισμένα στη «στάνη» ή στην «χαμοκέλα» τους μέσα. Γι' αυτό τα λούπινα τα καλλιεργούν κιόλας. Τα σπέρνουν, τα κόβουν σαν ξεραθούν, τα κοπανάνε να φύγει το «λουβί» τους (είναι σαν μικρόσωμα στρογγυλά κουκιά).
Έπειτα τα λιχνίζουν, σαν φυσήξει δυνατό τ' αγέρι, και ξεχωρίζει το άχρηστο, ξεραμένο «περιτύλιγμα», το «λουβί» τους, από τον καρπό τους που είναι ολοστρόγγυλος σχεδόν, άσπρος κι αστραφτερός. Για να τον επεξεργαστούν, όπως είπαμε και να τα φάνε τα ζώα ή οι άνθρωποι σαν... στραγάλια!
Είναι έθιμο στη Μάνη, στη Λακωνία και τη Μεσσηνία να τρώνε ξαλμυρισμένα τα λούπινα οι άνθρωποι, σαν ξηρό καρπό, χλωρά απ' τη θάλασσα ή ξεραμένα στον ήλιο, τη Μεγάλη Βδομάδα των παθών του Χριστού, στις 25 Μάρτη κι άλλες γιορτές και σχόλες.
Μα τα λούπινα, τα καλλιεργούν και σαν «ψυχανθές» φυτό που είναι, και για «χλωρά λίπανση» του χωραφιού, στην «αγρανάπαυση». Την μια χρονιά στο χωράφι δηλαδή φυτεύουν, στάρι και την άλλη χρονιά λούπινα, για να δυναμώσει το χωράφι, να λιπανθεί για ν' αποδώσει την τρίτη χρονιά πάλι καλό στάρι που θα σπαρθεί τότε. Έτσι το λούπινο κάνει δυο δουλειές. Και λιπαίνει το χωράφι, γιατί οι ρίζες του το πλουτίζουν με άζωτο και όταν ωριμάσει κάνει για ζωοτροφή. Μα θέλει προσοχή, όπως είπαμε... Πηγή : Επιδέξιος Ψάλτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου