Η κωμόπολη Αρφαρά βρίσκεται βορειο-ανατολικά του Νομού Μεσσηνίας και ανήκει στην επαρχία Καλαμάτας. Ηταν έδραας και του νεότερου ομώνυμου Δήμου Αρφαρών που συστάθηκε με το πρόγραμμα Καποδίστριας” την περίοδο 1998-2010.
Ο Δήμος Αρφαρών περιελάμβανε 8 δημοτικά διαμερίσματα-χωριά με τη δική τουτο καθένα σημειολογία, τα ονόματα τωνοποίων είναι, με αλφαβητική σειρά τα εξής:
α) Αρφαρά, έδρα του ομώνυμου δήμου
με 1.200 κατοίκους και οικισμούς τον Αγιο Κωνσταντίνο με 54 κατοίκους και το Ανω Αρφαρά με 10 κατοίκους.
β) Αγιος Φλώρος με 250 κατοίκους και οικισμό τα Χριστοφιλέικα με 50 κατοίκους.
γ) Αγριλος με 150 κατοίκους.
δ) Βελανιδιά με 100 κατοίκους.
ε) Βρομόβρυση με 200 κατοίκους και οικισμούς το Δρέμι με 50 κατοίκους, την Κρασοπούλα με 51 κατοίκους το Σφενδάμι με 54 κατοίκους και την Ανω Βρομόβρυση με 45 κατοίκους.
στ) Πήδημα με 250 κατοίκους.
ζ) Πλατύ με 350 κατοίκους και
η) Σταματινού με 80 κατοίκους και οικισμό το Πελεκητό με 13 κατοίκους.
Ο Δήμος Αρφαρών καταργήθηκε με τοπρόγραμμα “Καλλικράτης” το 2010 καιεντάχθηκε πλέον στο νέο Δήμο Καλαμάταςμαζί με τον υπάρχοντα Δήμο Καλαμάτας και
τους Δήμους Θουρίας και Αριος.Το Αρφαρά έχει ιστορία 400 χρόνων χωρίς να αλλάξει όνομα κατά την περίοδο της
Τουρκοκρατίας. Το ανάγλυφο του πρώην Δήμου Αρφαρών αποτελείται από μια ανομοιόμορφη ελαιόφυτη περιοχή που μας επιτρέπει να το χωρίσουμε σε τρία μέρη:
Τον ορεινό όγκο, που αποτελείται από τα χωριά Αγριλος, Βελανιδιά, Βρομόβρυση,Σταματινού και τους οικισμούς Ανω Αρφαρά - Σιρόκα -Πελεκητό και παλιά Βρομόβρυση. Οι κάτοικοι του ορεινού όγκουασχολούνται κυριολεκτικά με την γεωργίακαι την κτηνοτροφία. Πέντε χιλιάδες αιγοπρόβατα απαριθμούνται στον ορεινό όγκο που τροφοδοτούν την αγορά με ντόπιο κρέας, γάλα, τυρί, μαλλί και δέρματα προ-
σφέροντας έτσι το μερίδιό τους στην εθνική οικονομία. Ο επισκέπτης πολύ εύκολα μπορεί να επισκεφθεί τα χωριά αυτά, διότι συνδέονται όλα με αμαξιτούςασφαλτοστρωμέ-νους δρόμους και μπορεί κανείς να συμμετάσχει στις πλούσιες πολιτιστικές και εορταστικές εκδηλώσεις, να παρακολουθήσει τα τοπικά ήθη και έθιμα και να γευτεί τις
νόστιμες λιχουδιές, από νόστιμα ψητά κρέατα, γουρνοπούλα, σκληρό «ψημένο» τυρί,μυζήθρα, παστό, λουκάνικα, ντόπιο κρασί και ντόπια εποχικά φρούτα, σύκα, σταφύ-
λια, αχλάδια, σκληρά και ευωδιαστά μήλα Πολιανής κ.ά
Ο ημιορεινός όγκος περιλαμβάνει τη μητροπολιτική κωμόπολη Αρφαρά και τον οικισμό Αγιο Κωνσταντίνο. Το Αρφαρά έχει όπως είπαμε ιστορία 400 περίπου χρόνων
και για την ίδρυσή του υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις, με επικρατέστερη εκείνη του πρώτου κατοίκου - οικιστή με το επίθετο Αρφαράς αγνώστων λοιπών στοι-
χείων. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η κωμόπολη Αρφαρά βρίσκεται στο κέντρο μιαw ελαιόφυτης περιοχής με ανώμαλο ανάγλυφο που περιμετρικά και σε απόσταση από 1
έως 3 χλμ. βρίσκονται τα άλλα δημοτικά διαμερίσματα.
Η κωμόπολη Αρφαρά φημίζεται για τα πολιτιστικά της δρώμενα. Στο Αρφαρά λειτουργούν όλες οι βαθμίδες της κατώτερης και μέσης εκπαίδευσης όπως νηπιαγωγείο,
δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο. Εκατοντάδες μαθητές και μαθήτριες έχουν αποφοιτήσει από τα σχολεία των Αρφαρών, οι οποίοi έχουν διαπρέψει επαγγελματικά, είτε οι αποφοιτήσαντες παρέμειναν ως αγρότες στην καλλιέργεια της γης, είτε άνοιξαν επιχειρήσεις και επαγγέλματα -και εδώ μπορούμε να πούμε ότι το Αρφαρά και τα γύρωχωριά διαθέτουν σπουδαίους τεχνίτες ξύλου, σιδήρου και αλουμινίου-, είτε οι αποφοιτήσαντες ακολούθησαν πανεπιστημιακές σπουδές, δάσκαλοι, καθηγητές μέσης εκπαίδευσης, καθηγητές πανεπιστημίου, γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, μουσικοί, ηθοποιοί κ.λπ. Αρκετοί από τους μαθητές τουΑρφαρά και των γύρω χωριών προτίμησαν να μεταναστεύσουν και να προοδεύσουν στις νέες τους πατρίδες. Πολλοί γύρισαν πίσω στο χωριό τους και ζουν μόνιμα μεταφέροντας πλούσιες εμπειρίες, γνώσεις, νέες συμπεριφορές, νέες ιδέες και πρακτικές. Στο Αρφαρά λειτουργεί ευρύχωρο Πνευματικό Κέντρο που φιλοξενεί και καλύπτει όλες τις πνευματικές και πολιτιστικές αναζητήσεις των απαιτητικών κατοίκων του. Ο δραστήριος Σύλλογος Γυναικών πρωτοστατεί και διοργανώνει ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες όπως εκδρομές, επισκέψεις αρχαιολογικών χώρων, μουσείων κ.λπ. Η συμμετοχή του υπερκινητικού και δραστήριου ιερέα του χωριού συμβάλλει τα μέγιστα στα πολιτιστικά δρώμενα με την άμεση λήψη και εκτέλεση των αποφάσεων του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου. Η γρήγορη ανακατασκευή του πολιούχου ναού, των Αγίων Θεοδώρων, των εξωκκλησίων καθώς και η μη άρνησή του στην όποια πολιτιστική δραστηριότητα που χρησιμοποιεί το Πνευματικό Κέντρο, αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Πλούσιες επίσης πολιτιστικές δραστηριότητες οργανώνονται κάθε χρόνο από τους πολιτιστικούς και αθλητικούς φορείς κυρίως το καλοκαίρι, όπως μουσικές βραδιές, συναυλίες, θέατρο, ημερίδες με επιστημονικές ομιλίες ειδικού και ευρύτερου ενδιαφέροντος με θέματα φιλοσοφικά, οικονομικά,υγείας κ.λπ. Το μεγάλο ποδοσφαιρικό γήπεδο με χορτοτάπητα και κερκίδες φιλοξενεί την τοπική ποδοσφαιρική ομάδα με το όνομα Αστέρας Αρφαρών. Οι ριγέ κυανόλευκες φανέλες της ομάδας σκορπούν ρίγη περηφάνιας αλλά και αγωνίας στις κερκίδες. Η ομάδα αγωνίζεται προς το παρόνστην Α’ τοπική κατηγορία, και λέω προς το παρόν, διότι οι στόχοι του Δ.Σ. και των αθλητών είναι υψηλοί, γεμάτοι όρεξη, ενθουσιασμό και προοπτική. Στον αθλητικό τομέα θα πρέπει να αναφέρω ότι στο Αρφαρά λειτουργεί και γυμναστήριο τάεκβονντο με πολύ μεγάλη συμμετοχή. Στο Αρφαρά λειτουργούν οι παρακάτω δημόσιες υπηρεσίες: ΚΕΠ, ΑΤΜ Αγροτικής Τράπεζας, Αγροτικό Ιατρείο, ΕΛΤΑ, “Βοήθεια στο Σπίτι”. Στα πλαίσια του εθελοντισμού λειτουργεί ομάδα αλληλεγγύης με επιμόρφωση στις πρώτες βοήθειες.
Στο Αρφαρά ανθούν πολλά επαγγέλματα και ο επισκέπτης μπορεί να βρει και να εξυπηρετηθεί από τα παρακάτω επαγγέλματα υπηρεσίες: Φαρμακείο, οδοντιατρείο, συμ-
βολαιογραφείο, εμπορικό κατάστημα με είδη οικιακής χρήσεως, 4 σούπερ μάρκετ και είδη μαναβικής, αρτοποιείο-ζαχαροπλαστείο, εργαστήριο, κρεοπωλεία με μοναδικό παστό και λουκάνικα ζαχαροπλαστικής, καφετέρια-Ιντερνετ, καφενεία, ταβέρνες, μεσιτικό-ασφαλιστικό γραφείο (ασφαλίσεις αυτοκινήτων, ατομικές ζωής, περιουσίας -
αγορές - πωλήσεις - ενοικιάσεις κ.λπ.), λογιστικό γραφείο, στεγνοκαθαριστήριο - σιδερωτήριο, καταστήματα ειδών υγιεινής και υδραυλικών εγκαταστάσεων (ψύξη-θέρμανση-κλιματισμός), κομμωτήριο, βιβλιοπωλείο, εργαστήριο επισκευής ΤV, ραδιοφώνων και εγκαταστάσεων κεραιών TV, γραφείο ΠΡΟ-ΠΟ, τεχνικά γραφεία μελετών οικοδομών, 4 ταξί, μηχανήματα χωματουργικών εργασιών, φορτηγά μεταφορών, μάντρα οικοδομικών υλικών, εργατοτεχνίτες,
ειδικευμένοι στις στέγες οικοδομών, ξυλοροφές, χτίσιμο και επίχρισμα τούβλων, πέτρας και αρμών πέτρας, στρώσεις πλακιδίων κ.λπ., κατάστημα με χρώματα-σιδηρικά, εργαστήρια επίπλων ξύλου, κατασκευές κουφωμάτων και παραθύρων ξύλου, σιδηρουργεία, εργαστήρια κατασκευών αλουμινίου, παζάρι φρέσκων φρούτων, λαχανικών και φρέσκων ψαριών που λειτουργεί κάθε Κυριακή πρωί, εμπόριο λαδιού καιεπιτραπέζιας βρώσιμης ελιάς.
Ολοι οι επαγγελματίες των Αρφαρών είναι ευγενικοί, περιποιητικοί και καλοδέχονται τους πελάτες τους.
Στο πεδινό μέρος του πρώην Δήμου Αρφαρών μπορούμε να πούμε ότι εντάσσονται τα χωριά Αγιος Φλώρος, Πήδημα και Πλατύ. Τα τρία αυτά χωριά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι από τα δύο πρώτα πηγάζουν τα ποτάμια Πάμισος και Αρις αντίστοιχα και δίπλα από το τρίτο, το Πλατύ,περνάει ο Πάμισος δημιουργώντας αξιοσημείωτο τοπίο με ιδιαίτερη αίσθηση. Από τοχωριό Πήδημα ξεκινάει το ταξίδι του ο ποταμός Αρις διασχίζοντας τις επαρχίες Καλα-
μάτας και Μεσσήνης, μέχρι την εκβολή του. Χωριό με πλούσια βλάστηση που με τα πεντακάθαρα νερά των πηγών του υδροδοτείται η πόλη της Καλαμάτας και όλα τα γύρω
χωριά. Ενας θρύλος- μύθος υπάρχει για το πιπεράτο και για πολλούς παρεξηγήσιμο όνομα του χωριού αυτού. Πάνω από τις πηγές του Πηδήματος υψώνεται βραχώδης όγκος, στην κορυφή του οποίου είναι χτισμένο ενετικό κάστρο. Η παράδοση θέλειτρεις κοπέλες, την Λάμπρω, την Λυγερή και
την Φλώρα, κυνηγημένες από τους Ενετούς,οι οποίες για να μην πέσουν στα χέρια τους προτίμησαν να πηδήξουν από το κάστροστο κενό. Η μία, η Λάμπρω, σκοτώθηκε και στο σημείο της πτώσης ξεπήδησε πηγή που μέχρι σήμερα φέρει το όνομά της και λέγε-ται Λαμπρόβρυση. Σημειωτέον ότι από τη Λαμπρόβρυση πρωτοπήρε νερό η Καλαμάτα το 1936. Η δεύτερη, η Λυγερή, δεν σκοτώθηκε και περπατώντας χάθηκε μέσα στην πλούσια βλάστηση του κάμπου που από τότε μέχρι σήμερα ο κάμπος αυτός ονομάζεται Λυγεριάς. Η τρίτη, η Φλώρα, που και αυτή δεν σκοτώθηκε περπατώντας προς βόρεια σταμάτησε σε μια περιοχή με πλούσιες πηγές. Εκεί έχτισε το χωριό που το ονόμασε,επειδή σώθηκε, Αγιος Φλώρος. Εδώ τελειώνει ο θρύλος και το χωριό, από το βράχο
του οποίου έγινε το μεγάλο άλμα (πήδημα),ονομάστηκε Πήδημα. Στην μικρή αλλά ολόδροση και σκιερή από πυκνόφυλλες μουριές και πλατάνια πλατεία του χωριού, μπο-
ρεί κανείς να απολαύσει τα ποτά του καφενείου-ουζερί και τα χορταστικά πιάτα, γεμάτα νόστιμα εδέσματα της παρακείμενης ταβέρνας. Πιο κάτω δίπλα από τις πηγές και σε φυσική - τεχνητή λίμνη με πάπιες, λειτουργεί εξοχικό κέντρο που προσφέρει καθημερινά την πασίγνωστη και νοστιμότατη μακαρονάδα με κοτόπουλο. Ακριβώς απέ-
ναντι ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει σε θαυμάσια διαμορφωμένο με μεράκι χώρο τα ποτά πανέμορφης καφετέριας. Δίπλα στις πηγές βρίσκεται το καταπράσινο δημοτικό πάρκο, χώρος που είναι ιδανικός για σχολικές εκδρομές καθώς επίσης και για μεγάλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ποιος δεν έχει επισκεφθεί το πάρκο αυτό για να διασκεδάσει κάτω από το αυγουστιάτικο φεγγάρι;
Στο ενδιάμεσο, μεταξύ Πηδήματος και Αρφαρών, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τα νοστιμότατα εδέσματα ταβέρνας, που σερβίρονται το καλοκαίρι έξω, σε δροσερό
χορτοτάπητα και ειδικά διαμορφωμένο πετρόκτιστο χώρο. Επίσης στο Πήδημα λειτουργεί πιστοποιημένο με ΙSO υπερσύγχρονο ελαιοτριβείο στο οποίο ο επισκέπτης
μπορεί να βρει ελαιόλαδο τοπικής παραγωγής αρίστης ποιότητας. Ποιος δεν γνωρίζει τον Αγιο Φλώρο, που
στην κεντρική μικρή πλατεία του χωριού δεσπόζει ο ιστορικός αιωνόβιος πλάτανος,εντυπωσιακού μεγέθους και σημαντικής αισθητικής αξίας, που συνδέεται με σοβαρά
ιστορικά γεγονότα της περιοχής κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Ανάμεσα από τις ρίζες του πλάτανου αναβλύζει μία από τις μεγαλύτερες πηγές του ποταμού Πάμισου. Κατά μήκος του εθνικού δρόμου και σε απόσταση 700 περίπου μέτρων από τον πλάτανο μετράει κανείς έντεκα πηγές(!) οι οποίες
σχηματίζουν τις δύο κοίτες του ποταμού, την παλαιά που δημιουργεί υδροβιότοπο με πλούσια είδη χλωρίδας και πανίδας και την νέα την τεχνητή που προστάτεψε τον κάμπο
από καταστροφικές πλημμύρες. Στο χώρο των πηγών μπορεί κανείς να θαυμάσει τα πανέμορφα επιπλέοντα νούφαρα που σκεπάζουν σε μεγάλη έκταση την επιφάνεια του νερού, σχηματίζοντας την εντύπωση φυσικής λίμνης. Λίγο πιο πέρα βρίσκονται τα θρυλικά Μάτια που μαζί με τον αρχαιολογικό χώρο και με τα μικρού ύψους βράχια,δημιουργούν ένα τοπίο υπέροχου φυσικού κάλλους. Τους ζεστούς μήνες του χρόνου το ποτάμι και η περιοχή Μάτια προσφέρονται για κολύμπι και βουτιές. Πιο κάτω από τον πλάτανο βρίσκεται το ιχθυοτροφείο του χωριού στο οποίο εκτρέφονται αρίστης ποιότητας πέστροφες. Ακριβώς απέναντι από το ιχθυοτροφείο λειτουργεί εξοχικό κέντρο όπου προσφέρονται οι φρέσκες πέστροφες καλοψημένες και νοστιμότατες, φτιαγμένες με μοναδικό τρόπο. Στην κεντρική πλατεία του χωριού και κάτω από τα δροσερά φύλλα του πλάτανου μπορεί κανείς να απολαύσει τους νόστιμους μεζέδες του καφέ-ουζερί με σπεσιαλιτέ μοναδικά μαγειρεμένο γου-
ρουνόπουλο στο φούρνο με πατάτες.
Το χωριό Πλατύ «πνιγμένο» μέσα στα ελαιόδεντρα του κάμπου και στη βλάστηση του Πάμισου, με τους εργατικούς και φιλόξενους κατοίκους του, έχει δημιουργήσει μια ιδιαίτερη «γωνιά» που παράγει κυρίως εύγευστα φρούτα και λαχανικά εποχής. Τους κατοίκους θα τους βρει κανείς τα βράδια στα καφενεία και τις ταβέρνες γύρω από τη μικρή αλλά ζεστή πλακόστρωτη πλατεία της Παναγίας. Απέναντι ακριβώς φα-
ντάζει το ωραιότατο Πνευματικό Κέντρο, το Μάντζειο, δωρεά του πατριώτη τους μετανάστη Γιώργου Μαντζή. Το Πλατύ φημίζεται για τους ετήσιους ιππικούς αγώνες που γίνονται ανήμερα του Αγίου Γεωργίου παρουσία πλήθους κόσμου. Στο Πλατύ, όπως και στο Πήδημα, λειτουργεί υπερσύγχρονο
ελαιοτριβείο, όπου ο επισκέπτης μπορεί να βρει και να αγοράσει ευωδιαστό, άριστης ποιότητας παρθένο ελαιόλαδο. Το Αρφαράκαι τα γύρω χωριά επικοινωνούν μεταξύτους, αλλά και με την πρωτεύουσα Καλαμάτα, η οποία απέχει 18 χλμ., με δρομολόγια του ΚΤΕΛ, 9 δρομολόγια καθημερινά και 7 ταΣαββατοκύριακα. Επισκεφθείτε λοιπόν τοΑρφαρά και τα γύρω χωριά, χαρείτε τις ομορφιές τους, μιλήστε με τους κατοίκους και απολαύστε τα νόστιμα εδέσματα και τα
προϊόντα τοπικής παραγωγής.
Δημήτριος Κ. Κοτταρίδης Πηγή : Ελευθερία.
.jpg)
