Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ.

Η Τελική Σύγκρουση .Ό Τιμημένος Θάνατος και η Αιώνια Δόξα

Η τύχη, της μάχης αντιστρέφεται ραγδαία με την άφιξη των «αθανάτων» στα νώτα των επιζώντων Ελλήνων. Πολεμώντας μέχρι τη στιγμή εκείνη σε ένα μέτωπο, οι καταπονημένοι οπλίτες παρέμεναν αδιαμφισβήτητοι νικητές. τώρα όμως αναγκάζονται να συμπτυχθούν, με επιτυχία παρ’ όλα ταύτα, προς τη στενή δίοδο των Θερμοπυλών. περνούν το τείχος των Φωκέων και παρατάσσονται ελάχιστα πίσω του σε ένα μικρό λόφο, τον Κολωνό.

Με κυκλική διάταξη, προκειμένου να διατηρούν επαφή με όλα τα μέτωπα, αποφασίζουν να δώσουν εκεί την τελική μάχη με όσα όπλα τους απέμεναν, ένώ ό 60χρονος Βασιλιάς καί Αρχιστράτηγος Λεωνίδας έχει πέσει ηρωικά πολεμώντας στήν πρώτη γραμμή ώς συνήθιζαν πάντοτε οί Βασιλείς τής Σπάρτας .Οί Έλληνες δίνουν τήν ύστατη μάχη ,πολεμώντας ακόμα με τα χέρια ή τα δόντια. Αλλά ακόμα και χωρίς όπλα προκαλούν τρόμο στον εχθρό. Τόσο οι Πέρσες που επιτίθεντο κατά μέτωπο όσο και οι επίλεκτοι «αθάνατοι» που έφθασαν από την Ανοπαία δεν τόλμησαν να πλησιάσουν για μάχη εκ του συστάδην. Πρώτα γκρέμισαν το τείχος των φωκέων, τους κύκλωσαν από όλα τα σημεία και τους χτυπούσαν με ακόντια και με βέλη έως τη στιγμή που έπεσαν νεκροί και οι τελευταίοι. ετσι τέλειωσε η μάχη.

Άν ό <<Τραχίνιος στήν καταγωγή Εφιάλτης ό Ευρυδήμου δέν τούς είχε υποδείξει τήν Ανοπαία Ατραπό >>θά είχαν χάσει τό πλεονέκτημα τής πολυάριθμης στρατιάς τους.Θά αναγκάζονταν νά μετακινηθούν άμεσα στίς επόμενες δύο μέρες τό αργότερο ελείψει παροχών τροφοδοσίας καί ύδατος.Θά άρχιζαν νά υποφέρουν φυσικά καί από ασθένειες διαφόρων ειδών .

Έτσι θά υπήρχε καί ενίσχυση των δυνάμεων μέ άλλα αγήματα καί στρατό ,καί θά είχε βρεθεί σέ μεγάλο αδιέξοδο μέ τό τεράστιο στράτευμά του ,όπως αναφέρουν ειδικοί σχολιαστές μαχών καί ιστορικοί .
Αναγκαζόμενος νά μετακινηθεί καί νά υποχωρήσει.
Έτσι οί Έλληνες θά είχαν τεράστιο πλεονέκτημα καί χρόνο.

Δεν γνωρίζουμε τις Ελληνικές απώλειες κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ημερών της μάχης. Είναι ωστόσο απίθανο οι απώλειες αυτές να ήταν της τάξης των 3.000 ανδρών. Σύμφωνα με μελετητές της μάχης,η αναφορά του Ηροδότου είναι εξωπραγματική και υπολογίζουν τις απώλειες των Ελλήνων στις 2.000 περίπου.

Η μάχη των Θερμοπυλών λοιπόν αποτελεί μια από τις πλέον γνωστές και σημαντικές μάχες στην παγκόσμια ιστορία.Από στρατηγική άποψη, η κατάρρευση της γραμμής άμυνας των Θερμοπυλών ήταν μια βαριά, αλλά ένδοξη ήττα για τους Έλληνες οι οποίοι αν δεν προδίδοντο και άντεχαν ακόμα μερικές μέρες, οι Πέρσες θα είχαν αναγκαστεί να υποχωρήσουν λόγω έλλειψης φαγητού και νερού. Η Ελληνική άμυνα σκόρπισε τον τρόμο στον Περσικό στρατό και ταυτόχρονα, με την αμυντική προσπάθεια, κέρδισε πολύτιμο χρόνο ώστε να κριθεί ο πόλεμος στη θάλασσα,μετά ένα μήνα, στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

Ο Σπαρτιατικός στρατός ήταν πράγματι αήττητος. Δεν υπήρχε καμιά περίπτωση να γυρίσει την πλάτη στον εχθρό, να φύγει νικημένος από το πεδίο της μάχης και να αφήσει τους Πέρσες να περάσουν ανενόχλητοι από τα στενά. Οι Σπαρτιάτες, υπακούοντας στους νόμους της πατρίδας τους, δέν έδειχναν τίς πλάτες τους ποτέ.Δέν εγκατέλειπαν τό επιλεγμένο σημείο διεξαγωγής μιάς μάχης.Το "ή ταν ή επί τας" ήταν χαραγμένο στην ψυχή τους από τα παιδικά τους χρόνια και είχε έρθει η ώρα το δοξάσουν. Ζούσαν γιά νά πεθάνουν τιμημένοι στήν μάχη,γιά τίς αξίες τού πολιτισμού τους καί τό πνεύμα του μαχητή .Δέν τούς φόβιζε ό θάνατος.Τόν είχαν ξεπεράσει από έφηβοι ακόμα .

Οι Σπαρτιάτες θεωρούσαν ηθικό πλεονέκτημα καί υποχρέωσή τους να μάχονται για την πατρίδα και να πεθαίνουν γι' αυτήν. Οι Θεσπιείς μέ τήν σειρά τους, έχοντας εξασφαλίσει καί στείλει στήν Πελοπόννησο τά γυναικόπαιδά τους άμαχους καί τους υπόλοιπους οπλίτες τους τους ,αν και φυσικά δεν ήταν υποχρεωμένοι με κανέναν τρόπο, προσφέρθηκαν εθελοντικά να θυσιαστούν και συνεπώς επέδειξαν ανδρεία , προσφέροντας με δική τους θέληση τον εαυτό τους για την πατρίδα. Ξέροντας πώς ή πόλις τους ήταν ήδη καταδικασμένη νά καεί απ’ άκρη σ’άκρη όπως καί έγινε.Μέχρι και σήμερα, η θυσία του Λεωνίδα και των αντρών του στις Θερμοπύλες, αποτελεί λαμπρό παράδειγμα ηρωισμού και αλτρουισμού παγκοσμίως.

Η θυσία αυτή έγινε αντικείμενο εξύψωσης ηθικού πολλών στρατών από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορική εποχή μέχρι σήμερα. Αρχαίοι και νεώτεροι συγγραφείς έχουν χρησιμοποιήσει την μάχη των Θερμοπυλών ως εξαιρετικό παράδειγμα ανδρείας, αυτοθυσίας και άκαμπτης πίστης ενάντια σε δυσμενείς περιστάσεις. Οι επιδόσεις που επέδειξαν οι αμυνόμενοι της μάχης των Θερμοπυλών, κάτω από αντίξοες συνθήκες, έχουν χρησιμοποιηθεί ως αντικείμενο ιδιαίτερης μελέτης και σχολιασμού σε θέματα εκπαίδευσης, εξοπλισμού στρατού, εκμετάλλευσης των φυσικών τοποθεσιών.
Ό Λεωνίδας πέρα από γενναίος Βασιλιάς υπήρξε μεγάλος Στρατηλάτης Πολέμαρχος τών συμμαχικών δυνάμεων τής Πελοποννήσου.Απεγκλώβισε μέρος τού αγήματος τών Πελοποννησιακών δυνάμεων ,ώστε νά αποτελέσουν δεύτερο κύμα αντίστασης μέ τους άλλους Πελοποννησίους στόν Ισθμό(θά ήταν ή τελική μάχη).Έτσι ό Ξέρξης θά είχε στόν Ισθμό περισσότερους οπλίτες έκ του συστάδην νά αντιμετωπίσει .Καί όπως λένε αναλυτές ήταν σίγουρος πώς θά έχανε τήν τελική μάχη ό Πέρσης βασιλιάς.Τό πλεονέκτημα της Τακτικής υποχώρησης γιά δεύτερο κύμα αντίστασης .
Παράγοντες, που με την σωστή χρήση τους αποτελούν πολλαπλασιαστές ισχύος στο πεδίο της μάχης. Το πρότυπο ηρωισμού που αντιπροσωπεύει ο Λακεδαιμόνιος βασιλιάς Λεωνίδας έμεινε διαχρονικό, ενώ αποτέλεσε έμπνευση για πολλούς καλλιτέχνες και συγγραφείς. Η απάντηση του, "Μολών Λαβέ" έμεινε αθάνατη στην παγκόσμια ιστορία, χαρίζοντας του υστεροφημία ως πρότυπο γενναιότητας, θεματοφύλακα πάτριων αρχών, νόμων και καθήκοντος.

ΜΝΗΜΕΙΑ - ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ

Μετά την αποχώρηση των Περσών από τις Θερμοπύλες,οι Έλληνες, έθαψαν τους νεκρούς της μάχης. Αυτοί που με τα επιγράμματα και τις στήλες τίμησαν τους πεσόντες και πιθανώς αυτοί που τους έθαψαν, ήταν οι Αμφικτύονες που τότε είχαν την έδρα τους στην Ανθήλη (Πυλαία) (μετέπειτα μεταφέρθηκε στους Δελφούς). Έτσι τις τιμές δεν τις απένειμε μία ορισμένη πόλις, αλλά οι εκπρόσωποι του Πανελληνίου. Προς τιμή των ανδρών αυτών που έπεσαν μαχόμενοι και των άλλων που φονεύθηκαν πριν φύγουν τα τμήματα που έδιωξε ο Λεωνίδας, χαράχθηκαν επιγράμματα από τον Σιμωνίδη τον Κείο.

"Μυρίασιν ποτέ τήδε τριηκοσίαις εμάχοντο εκ Πελοποννήσου χιλιάδες τέτορες"(τεσσαρες).

(Εδώ κάποτε πολεμούσαν με τριάντα μυριάδες τέσσερις χιλιάδες Πελοποννήσιοι).

Στο λόφο του Κολωνού στον οποίο θάφτηκαν ο Λεωνίδας και οι 300 :

"Ω ξειν αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι"

(Ξένε,να πεις στους Λακεδαιμόνιους ότι είμαστε εδώ θαμμένοι υπακούοντες στους νόμους εκείνων).

Επίσης τοποθετήθηκε στον Κολωνό από τους Αμφικτύονες προς τιμή του Λεωνίδα, λίθινο άγαλμα λονταριού, το οποίο δε σώζεται σήμερα, με επίγραμμα του Σιμωνίδη:

"Θηρών με κράτιστος εγώ,θνητών δ'ον εγώ νυν φρουρώ,τώδε τάφω,λαϊνώ εμβεβαώς.
Αλλ'ει μη θυμόν τε Λέων εμόν όνομα τ'είχεν,ουκ αν εγώ τύμβω τωδ'επέθηκα πόδας "

(Από τα θηρία,εγώ είμαι ο πιο γενναίος.Από τους θνητούς, αυτός που τώρα φυλάω στον τάφο που στέκω. Διότι αν ο Λεωνίδας δεν είχε την ψυχή μου, όπως έχει το όνομα μου, σ'αυτόν τον τάφο, δεν θα πατούσα τα πόδια μου).

ΑΘΑΝΑΤΟΙ 

Πηγή:

Ήθη και Έθιμα Πελοποννήσου