Τρίτη 28 Απριλίου 2020

Η πυροστιά της γιαγιάς, εικόνα που μας συνδέει με αναμνήσεις μιας άλλης εποχής !!!



Η Πυροστιά αποτελείται από τρεις μικρές σιδερόβεργες κολλημένες μεταξύ τους στις άκρες τους έτσι που να σχηματίζουν ένα τρίγωνο, με τρία πόδια πάλι από το ίδιο υλικό. Τα πόδια εκεί που πατούν, συνήθως είναι λίγο στραβωμένα προς τα έξω και πλατύτερα, με πέλμα θα έλεγα, για να είναι σταθερή, ιδίως όταν χρησιμοποιείται..


Η πυροστιά στο ύπαιθρο και πατάει σε σκέτο χώμα, οπότε είναι εύκολο να γείρει με όλα τα δυσάρεστα επακόλουθα, δηλαδή, και το χειρότερο είναι, να χυθεί το φαί. Παλιότερα τις πυροστιές τις έφκιαχναν οι παραδοσιακοί σιδεράδες στο αμόνι, από κομμάτια σίδερο, ότι εύρισκαν, και δουλεύοντάς τα στη φωτιά και στο αμόνι, προσπαθούσαν να τα στρογγυλέψουν, να τα ευπρεπίσουν, αλλά το χειροποίητο φαίνονταν και για όσους ξέρουν, είχε τη χάρη του. Αργότερα κυκλοφόρησαν οι «έτοιμες» από σιδερόβεργες στρόγγυλες, αλλά στο χωριό, δε νομίζω να αγόρασε κανείς τέτοια πυροστιά, μια και όλα τα σπίτια είχαν τις παλιές οι οποίες μπορεί να σκούριασαν λίγο, αλλά νομίζω ότι και σήμερα άμα τις χρειαστεί η νοικοκυρά είναι έτοιμες να δεχθούν τα . . .οπίσθια της κατσαρόλας μπορεί και τής μουτζουρωμένης και χοντρούλας . . μπακράτσας, (1) ακόμα και το παχύσαρκο καζάνι με τις δυο χειρολαβές.


Είναι ανθεκτικές οι Πυροστιές και η μόνη φθορά τους συνήθως παρατηρείται στα πόδια εκεί που πατούν, γιατί είναι πιο λεπτά και φθείρονται νωρίτερα από το πάνω μέρος. Αλλά και αλλού, σε μας δηλαδή, από κει από τα πόδια ξεκινάει το «σλούμ’ζμα» (2 ) κι’ από την ανημποριά των ποδιών συνήθως δίνουμε στον γέρο τον χαρακτηρισμό «ερείπιο», γιατί δεν μπορείς να χαρακτηρίσεις κάποιον έτσι, να πεις ότι είναι ερείπιο, επειδή δεν μπορεί να κουνήσει με ευκολία τα χέρια του, ή επειδή ψάχνει να βρει άλλα (πρώην. . . εργαλεία) και. . . δυσκολεύεται. Φτάνει όμως και, Η Πυροστιά κάποτε, ήταν απαραίτητη σε κάθε σπίτι, μέχρι που περιορίστηκε η χρήση της όταν κυκλοφόρησαν οι γκαζιέρες με φυτίλι ή και χωρίς φυτίλι, και όταν ο κόσμος αντικατέστησε την όρθια ξυλόσομπα με την πλαγιαστή «Μασίνα» στην οποία εκτός της ζιέστας, (3 ) η νοικοκυρά μπορούσε και να μαγειρέψει επάνω της, αλλά και να ψήσει πίττα ή ότι άλλο στο θάλαμο με την πόρτα που είχε στο αριστερό της μέρος. Το τελικό χτύπημα όμως η Πυροστιά το δέχτηκε από τις συσκευές υγραερίου και πολύ αργότερα, από την ηλεκτρική κουζίνα. Τότε επί εποχής Πετρογκαζ (!!) ήταν που γκρεμίστηκαν τα τζάκια και έμειναν μόνο οι καμινάδες να θυμίζουν την «αρχοντιά (;)» μιας άλλης εποχής, και δυστυχώς (ιδίως για τους μακαρίτες), μαζί με το γκρέμισμα των τζακιών, εξαφανίστηκαν και οι φωτογραφίες τους που υπήρχαν αραδιασμένες στα περβάζια τους, καταδικασμένες σήμερα αν υπάρχουν ακόμα, να κιτρινίζουν και να κλαιν τη μοίρα τους σε κάποιο συρτάρι. Και μετά απ’ αυτό, οι Πυροστιές κρεμάστηκαν στα κατώια και για να μην εμποδίζουν κρεμάστηκαν ψηλά, με τα πόδια προς τα έξω να χαζεύουν τα ντουβάρια, να πλέκουν σταυρωτά ανάμεσα στα πόδια τους οι αράχνες τις «παγκουτσίνες» τους, (4 ) και να κάνουν τα ποντίκια . . .μονόζυγο . . .Εκεί στέκονται οι Πυροστιές που βγήκαν στη σύνταξη και στην εφεδρεία, περασμένες και κρεμασμένες στα μακριά αχρησιμοποίητα από χρόνια «κουσσόξυλα», στα μισοφκιαγμένα στειλιάρια και στα μηλιαδίσια δικράνια, που εξέχουν ανάμεσα στα πατόξυλα, και περιμένουν κι’ αυτά όλα να τα ανακαλέσουν, στην . . .ενεργό υπηρεσία, αλλά. . .αλλά .. .η μόνη ελπίδα τους είναι να βρεθούν σε κάποιο μουσείο. .. Και όλα αυτά, Πυροστιές, παλάντζες, καντάρια, τσεκούρια, πριόνια, και άλλα πολλά, μένουν ακόμα εκεί, σαν εγκεφαλικός ομφάλιος λώρος που μας δένει με πρόσωπα άλλης εποχής και κάνοντας τους περίεργους πιτσιρικάδες να απορούν ρωτώντας για την προέλευση και τη χρησιμότητά τους .
Πηγή: Η ζωή είναι όμμορφη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου