Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2017

Κουρελού η παρεξηγημένη!

Φωτογραφία του χρήστη Ζωή Στο Χωριό.Φωτογραφία του χρήστη Ζωή Στο Χωριό.
Από το παλιατζίδικο των αναμνήσεων......
η παρεξηγημένη!
Με τον καφέ δίπλα μου, χωμένη μέσα σ' ένα τεράστιο...... κουρελόμπογο...... γεμάτος παλιά ρούχα και αναμνήσεις!
Κουρελούδες! Ταπεινές, αλλά και τόσο οικείες......καινούργιες, αλλά κάθε πόντος τους κάτι σου θυμίζει..... ένα παλιό φόρεμα...... μια παλιά μπλούζα..... το φούτερ που φορούσα όταν.......Τη θυμάστε την τέχνη της κουρελούς?

Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2017

Πώς βγήκε η φράση «κάποιος φούρνος θα γκρεμίστηκε».

Πώς βγήκε η φράση «κάποιος φούρνος θα γκρεμίστηκε».
Φωτογραφία της Νεκταρια Σπανου.
Παλαιότερα, τα σπίτια ενός χωριού μετριόντουσαν με τους…φούρνους τους.
Οι χωρικοί, δηλαδή, δεν έλεγαν ότι «το χωριό μου έχει τόσα σπίτια» αλλά «τόσους φούρνους», επειδή κάθε σπίτι είχε και το δικό του φούρνο, για να ψήνει το ψωμί του.
Είναι γνωστό και το ανέκδοτο του Κολοκοτρώνη με τον Άγγλο φιλέλληνα Κνόου.Ο τελευταίος, που μιλούσε αρκετά καλά τη γλώσσα μας και θαύμαζε το ....Γέρο για την τόλμη και την εξυπνάδα του, τον ρώτησε κάποτε, αν το χωριό που γεννήθηκε ήταν μεγάλο.
- Όχι και τόσο, αποκρίθηκε ο Κολοκοτρώνης.
Δεν πιστεύω να έχει παραπάνω από εκατό φούρνους…
Ο Άγγλος, που δεν ήξερε ότι με το «φούρνος» εννοούσε «σπίτι», τον κοίταξε ξαφνιασμένος.
- Και δεν είσαι ευχαριστημένος, στρατηγέ; τον ρώτησε.
Εμένα το δικό μου χωριό δεν έχει περισσότερους από δυο φούρνους!
- Βρε τον κακομοίρη! είπε τότε ο Κολοκοτρώνης.
Και πώς ζεις σε τέτοια μοναξιά;
Στα χωριά, όταν πέθαινε ο αρχηγός της οικογένειας, οι συγχωριανοί του έλεγαν ότι «γκρέμισε ο φούρνος του», εννοώντας ότι το σπίτι «γκρεμίστηκε, χάθηκε». Με τα χρόνια όταν κάποιος πεθαίνε, το νέο ανάμεσα σε συγγενείς, φίλους και γνωστούς κυκλοφορούσε από στόμα σε στόμα είτε μέσω τηλεφώνου. Συνήθως ένα κοντινό πρόσωπο αναλάμβανε την υποχρέωση να τους ειδοποιήσει όλους, ακόμα κι αν δεν έχει τακτικές επαφές μαζί τους. Έτσι, όταν κάποιος επικοινωνούσε μετά από πολύ καιρό έμεινε η έκφραση: «που χάθηκες; Κάποιος φούρνος θα γκρεμίστηκε». Με τα χρόνια ξεχάστηκε η αρχική σημασία της έκφρασης, η οποία πλέον δηλώνει ένα σπάνιο ή απρόσμενο γεγονός... ΠΗΓΗ: .
ΜΥΘΟΙ-ΗΘΗ ΚΑΙ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑ

Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2017

Ο θεσμός της προίκας

ceb5cf83cf89cf84ceb5cf81ceb9cebacebf-cf83cf80ceb9cf84ceb9cebfcf85-22-750x450Ο θεσμός της προίκας υπήρχε από τα αρχαία χρόνια και αποτελούσε τη συμβολή της γυναίκας στον κοινό βίο.
Τα κορίτσια από τα 17 τους έπρεπε να παντρεύονται διότι μετά τα 25 λέγονταν γεροντοκόρες, «έμεινε στο ράφι».
Τα ειδύλλια δεν ήταν συνηθισμένα. Τα συνοικέσια γίνονταν από προξενήτρες / προξενητάδες και σ’ αυτά γινόταν και το παζάρι για την προίκα. Συνήθως η προίκα αποτελούνταν από ρούχα (υφαντά, κεντίδια, σεντόνια, πεσέτες, κουζινικά, κ.λ.π.), αλλά και, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας της νύφης, χωράφια, ζώα, σπίτια, λίρες και κοσμήματα.
Οι γονείς κάθε κοπέλας προσπαθούσαν από τα μικρά χρόνια της μέχρι τη στιγμή που θα την ζητούσε κάποιος να συλλέξουν όση περισσότερη προίκα μπορούσαν για να παντρευτεί. Και κάθε κοπέλα προσπαθούσε να κεντά, να πλέκει και να υφαίνει συνεχώς, ώστε να έχει όλα τα απαραίτητα για το γάμο.
Πριν το γάμο φίλες της νύφης, συγγενείς και γειτόνισσες μαζεύονταν για να πλύνουν και να σιδερώσουν την προίκα.
Μια – δυο μέρες πριν το γάμο άπλωναν την προίκα όλη μέρα για την δουν οι συγχωριανοί, να καμαρώσουν τη χρυσοχέρα νύφη, να «ράνουν» τα καλότυχα, να πουν τα «καλορίζικα» και να ασημώσουν με ασημένια και χρυσά νομίσματα…

Λίγο πριν το γάμο, με συνοδεία οργάνων, φόρτωναν την προίκα στα μουλάρια, τα κάρα ή τα αυτοκίνητα και την πήγαιναν στο σπίτι που θα έμενε το ζευγάρι. Η μητέρα της νύφης έδενε άσπρα μεταξωτά μαντήλια στην κεφαλαριά των αλόγων ή στους καθρέπτες των αυτοκινήτων και ή πομπή ξεκινούσε. Εκεί οι φίλες της νύφης έστρωναν το κρεβάτι με τα καλύτερα στρωσίδια και έριχναν πάνω ροδοπέταλα, ρύζι, νομίσματα και ένα μικρό αγόρι, για να ‘ναι γιός το πρώτο παιδί του ζευγαριού.
Σήμερα οι αντιλήψεις γύρω από το θεσμό της προίκας έχουν εκλείψει και στην Ελλάδα η προίκα καταργήθηκε με νόμο του 1983.
         Πηγή:   Νοσταλγικά μονοπάτια

Παρασκευή 6 Ιανουαρίου 2017

Το παραγώνι (τζάκι)

Φωτογραφία του Kostas Theofilopoulos.Φωτογραφία του Kostas Theofilopoulos.Η καλύτερη παρέα, όταν βέβαια δεν έχω καμιά ανθρώπινη παρουσία δίπλα μου, είναι το τζάκι.
Είτε μου αρέσει τόσο πολύ αισθητικά.. είτε λόγω καταβολής, γιατί προέρχομαι από οικογένεια της υπαίθρου..φέρνοντάς μου εικόνες - αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας... Δεν ξέρω..ίσως και για όλες αυτές τις αιτίες, μου είναι ιδιαίτερα ευχάριστο, να κάθομαι δίπλα στο τζάκι.. Να βλέπω τα κόκκινα κάρβουνα..να ακούω τους περίεργους ήχους της φλόγας..να με απορροφούν, και να τραβάνε σαν μαγνήτης τις σκέψεις μου.
Το τζάκι ονομάζεται και εστία η παραγώνι καθώς και πυρομάχος.
 
Το τζάκι, ήταν ο  χώρος συγκέτρωσης στο σπίτι. 
Ηταν ο χώρος που μαζευόταν όλη η οικογένεια.
Παλιά στα χωριά, το τζάκι ήταν η κεντρική θέρμανση του σπιτιού.

Όλα εκεί γινόντουσαν... το μαγείρεμα, ο καφές, το ψήσιμο (κάνα μεζές πάνω στα κάρβουνα, το καψάλισμα του ψωμιού με φρέσκο λαδι πάνω), το ζέσταμα του νερού στο τσουκάλι για το λούσιμο, τη μπουγάδα...και τις άλλες ανάγκες.
Φωτογραφία του Kostas Theofilopoulos.Τον χειμώνα έκαιγε συνέχεια, ακόμα και  τις ώρες του ύπνου, ήταν η μοναδική πηγή θέρμανσης του σπιτιού.
Τα παραμύθια, οι μύθοι και οι ιστορίες των γονιών μου  και των παπούδων μου'ρχονται στο μυαλό μου, πόσα είχα ακούσει εκεί? Τα βράδια μαζευόμασταν όλοι γύρω από το τζάκι έχοντας ο καθένας την δική του θέση στο παραγώνι. 
Τα σπίτια τότε δεν είχαν την κατασκευή που έχουν σήμερα. Χαραμάδες παντού, γι αυτό, όσο πιο κοντά στο τζάκι, τόσο πιο ζεστός...
 Από μπροστά ζεστοί, και στην πλάτη μας έκοβε το κρύο, «από μπροστά πύρα και πίσω κλαδευτήρα» έλεγε ο παπούς μου.